၀န္ထမ္းက်င္း့၀တ္

မိဘေမတၱာကုိ ေစာလမြန္ႏွင့္မေဟာသဓာတို႔ကိုႀကည့္ကာ ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာျခင္း

နိဒါန္း

          မေဟာသဓာပညာရိွ၏ သားတရားစီရင္ျခင္း၌ မေဟာသဓာ၏ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္မႈ၊ အသင္အျပင္ အကဲခက္မႈတို႔ကို ၾကည့္ကာ မိခင္ရင္းကို ခဲြျခားျပသျခင္း၊ ပရိသတ္တို႔အား သိေစျခင္းငွာ ပရိသတ္ေရွ႕၌ပင္ အဆံုးအျဖတ္ခ်ျခင္း၊ ကေလးကို အလယ္၌ထားကာ ဦးေခါင္း ႏွင့္ ေျခေထာက္တို႔မွ ဆဲြခိုင္းျခင္း၊ သားသမီးအေပၚထားရိွေသာ မိခင္တို႔၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို ပရိတ္သတ္အား သိေစျခင္းငွာ ဆံုးျဖတ္ေပးျခင္း စသည္တို႔သည္ မေဟာသဓာပ႑ိတ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေပၚလြင္ေစပါသည္။ မိခင္ရင္းမဟုတ္ေသာ ဘီလူးမကိုလည္း က်ဳိးေၾကာင္းစီေလွ်ာ္ေအာင္ ဆံုးမ၍ ေနာက္ေနာင္ ထိုသို႔မျပဳလုပ္ရန္ တားျမစ္ေပးျခင္း စသည္တို႔ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးကာ မိခင္ေမတၱာကို ထင္ရွာေအာင္ျပခဲ့ေပးခဲ့သည္။

          ေစာလမြန္ဘုရင္၏ သားတရားစီရင္ျခင္းမွာလည္း ေစာလမြန္ဘုရင္၏ စဥ္းစားဆင္ျခင္းကာ ဆံုးျဖတ္ေပးမႈ၊ ထိုသူႏွစ္ဦး၏ အေျပာအဆို အသြားအလာတို႔ကို ၾကည့္ကာ မိခင္ရင္းကို ခဲြျခားျပသေပးမႈ၊ ပရိသတ္တို႔အား မေပးျမန္းေတာ့ပဲ မိမိကိုယ္တိုင္ မိခင္ရင္းကို ဆံုးျဖတ္ေပးျခင္း၊ ထိုေနာက္ ကေလးကို တေယာက္တပိုင္းစီယူၾကဟု ေျပာဆိုကာ ဓားကိုကုိင္လွ်က္ ပိုင္းျဖတ္မည့္ဟန္ျပျခင္း၊ ထို႔သိုျပဳလုပ္မည္ဟန္ကို ျပသစဥ္ မိခင္ရင္သည္ မေနႏိုင္ မထိုင္ျဖစ္ကာ ေအာ္ဟစ္၍ သားငယ္အား ႏွစ္ပိုင္းမပိုင္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းပန္ျခင္း၊ မိခင္ရင္မဟုတ္သူက ႏွစ္ပိုင္း ပိုင္း၍ ခဲြေ၀ေပးရန္ ေျပာဆိုျခင္း စသည္တိုကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ မိခင္ရင္းကို လူထူအား ခဲြျခားျပသခဲ့သည္။ ထူးျခားသည္မွာ ေစာလမြန္၏ သားတရားစီရင္ခန္းတြင္ လူသားမိန္းမႏွစ္ဦးျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ေစာလမြန္သည္ လူထူအား ဤသူကား မိခင္ရင္းတည္း။ ထိုသူကား မိခင္ရင္းမဟုတ္ဟု ေျပာဆိုၿပီး ခဲြျခားျပသေပးခဲ့ပါသည္။

          အေပၚတြင္ေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို ေလ့လာလိုက္လွ်င္ မည္သို႔ပင္ ဆံုးျဖတ္ေစကာမူ မိခင္ေမတၱာကား တူညီေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိခင္ေမတၱာသည္ ေအးျမသည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳလားသည္။[1]

ေမတၱာဟူသည္

          `မဇၨတီတိေမတၱာ၊ မိေတၱဘ၀ါ၊ ၀ါမိတၱာသ ဧသာတိ ၀ါ ေမတၱာ`[2]

အၾကင္တရားသေဘာသည္ ခ်စ္ခင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေမတၱာ။ (တနည္း) အေဆြခင္ပြန္း၌ ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေမတၱာ။ (တနည္း) အေဆြခင္ပြန္း၏ ဥစၥာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေမတၱာ။

          `သုခသဥၨိတာေမတၱာ၊ ေလာကႆမာတုသမၼတာ။[3]

ေမတၱာဓာတ္သည္ ကမၻာေလာကဓာတ္ႀကီးတစ္ခုလံုး၏ မိခင္ႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္သည္။

          ျဗဟၼာႀကီးမည္သည္ ေမတၱာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥေပကၡာ ဟူေသာ ျဗဟၼ၀ိဟာရတရားေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသကဲ့သို႔ မိဘတို႔သည္ သားသမီးမ်ားအေပၚ၌ ျဗဟၼ၀ိဟာရတရားေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုစြာ ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ မိဘတို႔ကိုလည္း ျဗဟၼာဟူ၍ အမည္ရိွေၾကာင့္ ေဟာထားသည္။[4]

          ေမတၱာကို တရားကိုေကာက္ပါက အေဒါသ- ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ျခင္းမရိွ ဟူေသာ ေစတသိတ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

ေမတၱာသံုးမ်ဳိး

          ေမတၱာဟူေသာ ပါဠိ၏အနက္ကို ခ်စ္ျခင္း၊ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးျခင္း အနက္ျပန္ၾကသည္။[5] ခ်စ္ျခင္းသံုးမ်ဳိးရိွပါသည္။

၁။ တဏွေပမအခ်စ္

၂။ ေဂဟသိတေပမအခ်စ္

၃။ ေမတၱာေပမအခ်စ္ ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးရိွပါသည္။

          ၁။ တဏွေပမအခ်စ္ဟူသည္ မိန္းမေယာက်္ား အျပန္အလွန္ခ်စ္ျခင္းဟူေသာ ခ်စ္သူအခ်စ္ျဖစ္သည္။[6]

          ၂။ ေဂဟသိတေပမအခ်စ္ဟူသည္ မိဘႏွင့္သားသမီး၊ ညီႏွင့္အကို၊ ေမာင္ႏွင့္ႏွမ စသည္တို႔ မိသားစု အိမ္သား အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကေသာ မိသားစုအခ်စ္ျဖစ္ျဖစ္သည္။[7]

          ၃။ ေမတၱာေပမအခ်စ္ဟူသည္ သူတစ္ပါးတို႔၏ အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းမႈကို လိုလားေသာ ပါရမီအခ်စ္ျဖစ္သည္။[8]

          ေမတၱာသည္ ဖ်က္စီးတတ္သည့္တရားမဟုတ္ေပ။ အျပဳသေဘာသာ ျဖစ္သည္။ ေမတၱာေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ဦး ထိခိုက္နစ္နာသြားသည္ဟူ၍မရိွ။ အက်ဳိးခံစား ရရိွျခင္းသာရိွ၏။ ေမတၱာသည္ လူ နတ္ ျဗဟၼာ အပါယ္ဘံုသားဟူ၍ သတၱ၀ါအားလံုးကုိ အယုတ္အျမတ္ မခဲြျခားပဲ အဆိုးအေကာင္း မခဲြျခားပဲ လွသည္ အက်ဥ္းတန္သည္ကို ဂရုမစိုက္ပဲ တစ္ေျပးညီညာ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာေသာ သေဘာျဖစ္၏။ ေဘးရန္ကင္းၿပီး ကိုယ္စိတ္ ခ်မ္းသာေစလိုေသာ သေဘာျဖစ္၏။

          ေမတၱာသည္ ခြင့္လြတ္ႏိုင္၏။ သည္းခံႏိုင္၏။ အနစ္နာခံႏိုင္၏။ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္၏။ စည္းလံုးညီညြတ္ျခင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းတို႔ကို ေမတၱာျဖင့္သာ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္၏။

          ေမတၱမၼဳနာ သေဒါေသာ စ ပရ ေခါေသာ စ သမၼတိ။

ေမတၱာေသေကန သေဗၺသု သဗၺေသာဂၢႎ နိ၀ါရေယ။[9]

ေမတၱမုနာ-ေမတၱာတည္းဟူေသာေရစင္ျဖင့္၊ သေဒါေသာ စ - မိမိ၏ေဒါသသည္၄င္း၊ ပရေဒါေသာ စ - သူတစ္ပါး၏ေဒါသသည္၄င္း၊ သမၼတိ-ၿငိမ္းစဲပေပ်ာက္ရပါေပ၏။ ေမတၱာေသေကန- ေမတၱာတည္းဟူေသာ ေရစင္သြန္းေလာင္းသျဖင့္၊ သေဗၺသု-အလံုးစံုကုန္ေသာ သတၱ၀ါအေပါင္းတို႔၌၊ သဗၺေတာ-အခ်င္းခပ္သိမ္းအားျဖင့္၊ အဂၢႎ-ေဒါသတည္းဟူေသာမီးကို၊ နိ၀ါရေယ- ေမတၱာတည္းဟူေသာလက္နက္ျဖင့္ ျဖိဳဖ်က္တားျမစ္ရာသတည္း။

          အထက္ပါဂါထာအတုိင္းပင္ ေမတၱာသည္ မိမိေဒါသ၊ သူတစ္ပါးေဒါသ ေဒါသႏွစ္ပါးကို ေပ်ာက္ေစႏုိင္ၿငိမ္းေစ ႏုိင္ေသာ ေရစင္ျဖစ္ေလ၏။ ေဒါသမီးေတာက္အေပၚ၌ အေဒါသေမတၱာေရစင္ ဖ်န္းပက္ေလာင္းခ်မွသာ ထိုေဒါသ မီးေတာက္ ၿငိမ္းေပ်ာက္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္

         

---

[1] ထိုစကားရပ္

[2] ဣတိ၀ုတ္အ႒ စာ72

[3] ရွာမေတြ႕

[4] ဣတိ၀ုတ္ပါဠိေတာ္

[5] ဦးဟုတ္စိန္အဘိဓာန္

[6]

[7] ခုဒၵသိကၡာ-မူလသိကၡာ စာ258

[8]

[9] သဂၤဇာဆရာေတာ္ၾသ၀ါဒ